BURHAN SANSARLIOĞLU/MUHAMMED SAID TANIL – Emtia piyasası geçen hafta yükselişini sürdürdü.
Geçen hafta pozitif seyrin devam ettiği emtia piyasasında yukarı yönlü bir seyir izlendi.
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) politikalarına ilişkin belirsizliklere rağmen, Ukrayna-Rusya savaşından kaynaklanan jeopolitik riskler ve hava sıcaklıklarının rekor seviyelere ulaşmasıyla artan endişelerin yanı sıra, bu ayki para politikası toplantısının ardından faiz artırımına son vereceğine dair tahminler masaya yatırıldı.
Çin’den gelen zayıf ekonomik verilerin ardından ülkede teşviklerin artırılacağı beklentisi emtia piyasasını da olumlu etkiledi.
Geçen hafta Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Tahıl anlaşması fiilen sona erdi, durduruldu. İlgili koşullar yerine gelir gelmez Rusya derhal tahıl anlaşmasına geri dönecektir” demişti. söz konusu.
Ukrayna Tarım Politikası ve Gıda Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Rusya’nın Karadeniz Tahıl İşletmesi bünyesinde yer alan liman altyapı tesislerini bombaladığı belirtildi.
Odessa ve Chornomorsk limanlarındaki tahıl terminalleri ve liman altyapısının saldırıya uğradığına işaret edilen açıklamada, “Gece saldırısında Chornomorsk limanının tahıl ihracat altyapısının önemli bir kısmı devre dışı bırakıldı. Chornomorsk limanında da 60 gün önce büyük tonajlı bir gemiye yüklenmesi gereken ve tahıl koridoru üzerinden sevk edilmesi gereken 60 bin ton tahıl kaybedildi.” bilgiler paylaşıldı.
Altının ons fiyatı üst üste üçüncü hafta yükseliş trendini sürdürdü.
Geçen hafta fiyat metallerinde karışık bir eğilim vardı.
Ons başına 1.987,5 dolarla 17 Mayıs’tan bu yana en yüksek seviyesini test eden altının fiyatı, haftayı yüzde 0,3’lük yükselişle tamamlayarak üst üste üçüncü hafta yükselişini sürdürdü.
Haftayı gümüş yüzde 1,4, platin yüzde 1,2 düşüşle tamamlarken, paladyum yüzde 1,4 değer kazandı.
Analistler, güvenli liman olarak nitelendirilen altına olan talebin, Fed’in bu ay politika faizini 25 baz puan artırarak “şahin” adımlarını sonlandırabileceğine dair tahminlerin güçlenmesiyle arttığını söyledi.
Çin ekonomisinin beklenenden düşük büyümesinin gümüş ve platin fiyatları üzerinde aşağı yönlü baskı oluşturması, ülkedeki endüstriyel metallere olan talebin gerileyebileceğine dair endişeleri artırıyor.
Kurşun hariç ana metallerde ise negatif bir seyir hakim olmuştur.
Tezgah üstü piyasada bakır yüzde 2,7, alüminyum yüzde 2,3, nikel yüzde 4,5 ve çinko yüzde 1,3 gerilerken, kurşun yüzde 0,2 değer kazandı.
Çin ekonomisine ilişkin belirsizlikler ve küresel ekonomik aktiviteye ilişkin endişeler, başta bakır fiyatları olmak üzere çoklu baz metallerde satışlara yol açtı.
Dünyanın en büyük metal kullanıcısı olarak bilinen Çin’in salgınla ilgili kısıtlamalardan yavaş yavaş kurtulması nedeniyle alüminyum tüketimi de ertelendi.
Enerji emtiasında olumlu bir seyir gözlendi
Geçtiğimiz hafta enerji tarafında pozitif bir seyir gözlenirken, Brent petrol haftayı yüzde 1,3, New York Ticaret Borsası’nda işlem gören doğalgaz ise haftayı yüzde 7,3 artışla tamamladı.
ABD Enerji Bilgi İdaresi, ülkedeki ticari ham petrol stoklarının geçtiğimiz hafta yaklaşık 700 bin varil azalarak 457 milyon 400 bin varile gerilediğini açıkladı. Petrol talebindeki artışa işaret eden dünyanın en büyük petrol tüketicisinin stoklarındaki düşüş fiyatların yukarı yönlü hareketini destekledi.
Artan sıcaklıklarla birlikte elektrik sağlayıcıları, artan klima kullanımına güç sağlamak için doğal gaza olan talebin de arttığını gördü.
Tarım emtialarındaki ralli 2. haftaya taşındı
Rusya’nın tahıl koridoru anlaşmasından çekilmesiyle birlikte artan arz kaygıları, tarımsal emtia fiyatlarında keskin artışlara neden oldu.
Ralli haftasının gerçekleştiği tarım emtiasında Chicago Ticaret Borsası’nda buğday yüzde 5,4, mısır yüzde 4,5, soya fasulyesi yüzde 2,3 ve pirinç yüzde 2,7 oranında işlem gördü.
Kıtalararası Borsa’da (ICE) pamuk yüzde 5,2, şeker yüzde 1,4, kakao yüzde 1,9 ve kahve yüzde 0,7 yükseldi.
ABD’de haftalık pirinç ihracatının azaldığına dair veriler pirinç fiyatlarında değer kazanımlarına neden olurken, pamuk talebinin artacağı beklentisi de pamuk fiyatlarını yukarı yönlü destekledi.
Petrol fiyatlarındaki artış ve Brezilya realinin dolar karşısında değer kazanması şeker piyasasını olumlu etkilerken, Brezilya’nın Minas Gerais eyaletinde şiddetli yağışların teslimatları geciktirebileceği endişesiyle kahve fiyatları yükseldi.
Brezilya’nın haziran ayı kahve ihracatının yüzde 19 azalarak 2,3 milyon torbaya gerileyerek kahve arzına ilişkin endişeleri artırması da kahve fiyatlarını yukarı yönlü destekleyen bir diğer unsur oldu.
Ton başına 3.439$ ile Mart 2011’den bu yana en yüksek seviyesine ulaşan kakaoda, tüccarlar ve çikolata üreticileri kısıtlı arzla karşı karşıya kalırken, Batı Afrika’da kakao üretimindeki düşüş nedeniyle kakao fiyatları yükseldi.
Kakao çekirdeklerinin kararmasına ve çürümesine neden olan siyah fasulye hastalığının yayılmasını hızlandıran Batı Afrika’da etkili olan şiddetli yağış, kakao fiyatlarının yükselmesine neden olan bir diğer faktör oldu.
Analistler, hastalığın çok yağışlı havalardan yayılmasının, mahsul kalitesinde ve kakao üretiminde düşüşe neden olabileceğini söyleyerek, Fildişi Sahili’ndeki çiftçilerin kakao sevkiyatlarının da yılbaşından bu yana azaldığını hatırlattı.
